Ο ΧΑΜΑΙΛΕΟΝΤΑΣ
Μία από τις πιο δύσκολες στιγμές στην ζωή του ανθρώπου είναι όταν πρέπει να έρθει σε ρήξη με τους άλλους για κάποιο θέμα. Στην περίοδο της εφηβείας οι γονείς δεν θέλουν να κακοκαρδίσουν τους εφήβους, με αποτέλεσμα να προσπαθούν να τους κάνουν όλα τα χατήρια. Από την άλλη, έφηβοι και έφηβες είναι έτοιμοι να μαλώσουν με τους γονείς τους, αρκεί να πετύχουν αυτό που θέλουν, αλλά και για να δείξουν ότι έχουν την δική τους ταυτότητα. Υπάρχουν όμως και άνθρωποι οι οποίοι δεν αισθάνονται την ετοιμότητα της ρήξης, δεν είναι βέβαιοι για τις πεποιθήσεις τους, κάποτε και για τις συνέπειες που θα ακολουθήσουν, εάν αποφασίσουν να φέρουν τα πράγματα μέχρι τέλος. Κι αυτό συμβαίνει και στον εργασιακό χώρο, αλλά και σε ευρύτερα κοινωνικό επίπεδο. Όσοι αποφασίζουν να διαχωρίσουν την θέση τους, να έρθουν σε ρήξη με τους άλλους γνωρίζουν ότι, αν το πράξουν από θέση ισχύος, τότε θα πληρώσουν τίμημα που είναι είτε η απόλυση είτε η μη εξέλιξη, ενώ, κάποτε, μπορεί και να μείνουν μόνοι.
Απέναντι στο ρίσκο της ρήξης, υπάρχει και η οδός του χαμαιλέοντα. Είναι η απόφαση να πάρουμε τα χρώματα του περιβάλλοντός μας. Να αφήνουμε τους άλλους να νομίζουν ότι συμφωνούμε μαζί τους. Να τους έχουμε ευχαριστημένους, ακόμη κι αν εμείς δεν είμαστε, μόνο και μόνο για να μη μείνουμε μόνοι, μόνο και μόνο για να αγοράσουμε χρόνο, ώστε να φανερώσουμε τον αληθινό εαυτό μας στην στιγμή που θα νιώσουμε οι δυνατοί. Αν όμως αυτή η ώρα δεν έρθει ποτέ, τότε έχουμε επιλέξει έναν ψευδή εαυτό, έναν φαινομενικά διπλωμάτη, στην πραγματικότητα όμως όχι γνήσιο, διότι ταυτιζόμαστε με τον ρόλο του χαμαιλέοντα, χωρίς να είμαστε ελεύθεροι. Ο φόβος της μοναξιάς, σε συνδυασμό με το άγχος της επιβίωσης, κάποτε και η ανάγκη μας να απορριφθούμε από τους άλλους ή να μην αφήσουμε τις επιλογές μας σε σχέσεις χωρίς υποστήριξη, ακόμη κι αν γνωρίζουμε ότι είναι λανθασμένες ή, τουλάχιστον, δεν είναι αυτές που πραγματικά θα θέλαμε, μας ωθούνε σε ένα παιχνίδι συμβιβασμού για να περνάμε καλά και να μην μας σκοτίζουν το κεφάλι μας άλλες έγνοιες.
Ο χαμαιλέοντας είναι χαρακτηριστικό των καιρών μας. Είναι η εικόνα της υποκριτικής συνύπαρξης, ο τρόπος των Μέσων Κοινωνικής Δικτύωσης, καθότι οι περισσότεροι παρουσιάζουμε την όμορφη πλευρά του εαυτού μας, όπως θα θέλαμε να μας βλέπουν οι άλλοι, και όχι την αυθεντική μας, που θα έχει και τα ευχάριστα και τα δύσκολα, και αυτά που μπορούμε να αντέξουμε και αυτά που μας στενοχωρούν. Έτσι δεν φαίνεται η αλήθεια για μας, αλλά προσπαθούμε να φτιάξουμε ή να συντηρήσουμε έναν προσωπικό μύθο, όπως και στην ζωή μας. Και για να γίνει αυτό, ο χαμαιλεοντισμός είναι απαραίτητος. Οι πολιτικοί το ονομάζουν φόβο του πολιτικού κόστους. Οι επικοινωνιολόγοι “image”. Κάποιοι χριστιανοί “η ταμπέλα του καλού ανθρώπου”.
Ο χαμαιλεοντισμός δεν οδηγεί στην ευτυχία. Στην καρδιά μας είναι βέβαιο ότι μελαγχολούμε. Κι αυτό που θέλουμε να αποφύγουμε, θα αναγκαστούμε κάποια στιγμή να το ζήσουμε, όπως τα ζευγάρια που προσποιούνται ότι αντέχουν ο ένας τον άλλον επειδή αγαπιούνται. Θα έρθει η ώρα της κόπωσης και του πειρασμού και η σχέση δεν θα κρατηθεί. Η ρήξη θα είναι τότε χωρίς επιστροφή.
Περισσότερη αλήθεια λοιπόν. Δήλωση των πεποιθήσεων και των συναισθημάτων, για να κρατηθούν αυθεντικές οι σχέσεις. Αλλιώς, καλύτερα η καινούργια αρχή.
π. Θεμιστοκλής Μουρτζανός
Δημοσιεύθηκε στην “Ορθόδοξη Αλήθεια”
στο φύλλο της Τετάρτης 7 Δεκεμβρίου 2022
