ΕΙ ΤΟ ΦΩΣ ΤΟ ΕΝ ΣΟΙ ΣΚΟΤΟΣ ΕΣΤΙ, ΤΟ ΣΚΟΤΟΣ ΠΟΣΟΝ;
«Εἰ οὖν τὸ φῶς τὸ ἐν σοὶ σκότος ἐστί, τὸ σκότος πόσον;» (Ματθ. 6, 24)
«Κι αν το φως που έχεις, μεταβληθεί σε σκοτάδι, σκέψου πόσο θα ‘ ναι το σκοτάδι!»
Στην επί του όρους ομιλία, ένα από τα συγκλονιστικότερα μνημεία της παγκόσμιας γραμματείας, ίσως το ανώτερο απ’ όλα, ο Χριστός θέτει ένα ερώτημα στον καθέναν από μας: «αν το φως που έχεις μεταβληθεί σε σκοτάδι, σκέψου πόσο θα ‘ ναι το σκοτάδι!». Ο λόγος αυτός μας οδηγεί να κοιτάξουμε τον εντός μας άνθρωπο, τον άνθρωπο της καρδιάς. Τι σημαίνει ότι έχουμε φως μέσα μας; Προφανώς είναι η εικόνα του Θεού που μας χαρακτηρίζει.
Φως είναι ο Θεός και φως μας δίνει. Φως είναι όχι απλώς η θετική ματιά στην ζωή ή η θετική ενέργεια που ζητά ο κόσμος να εκπέμπουμε. Φως είναι η δυνατότητα να βλέπουμε τον κόσμο με τον τρόπο των χαρισμάτων του Αγίου Πνεύματος: τους άλλους με αγάπη, που σημαίνει να προσπαθούμε να δούμε με βάση τον καλύτερο εαυτό που θα μπορούσαν να δείξουν και όχι με βάση τα πάθη και τον εγωκεντρισμό που χαρακτηρίζουν και εκείνους και εμάς. Να είμαστε χαρούμενοι, όχι γιατί δεν θα έχουμε απώλειες, ήττες, μέριμνες, αλλά γιατί ο τελευταίος λόγος στην ζωή και στον χρόνο ανήκει στον Θεό και ο Θεός μας αγαπάει. Να είμαστε ειρηνικοί, διότι ο πόλεμος αναστάτωση, διχασμό, κακία φέρνει, ενώ η διάθεση να αντιμετωπίζουμε τις όποιες διαφορές, ίδιον του θελήματός μας, με ειρηνική διάθεση, οδηγεί στην γαλήνη τη καρδιάς, στην ενότητα και την συναδέλφωση. Να είμαστε μακρόθυμοι και όχι μνησίκακοι. Να έχουμε καλοσύνη και όχι κακία και εκδικητικότητα. Να πιστεύουμε, που σημαίνει να εμπιστευόμαστε τον Θεό και το θέλημά Του για μας και να μην θεοποιούμε το δικό μας θέλημα, Να είμαστε πράοι, όχι επιθετικοί, όχι στην λογική του να εξουσιάσουμε ή να υποτάξουμε τους άλλους, αλλά στην προοπτική της συνάντησης μαζί τους εν αγάπη. Να είμαστε εγκρατείς, να βλέπουμε την αξία του μέτρου σε κάθε κίνησή μας, είτε έχει να κάνει με την επιβίωση, ήτοι την τροφή μας, , είτε σε κάθε τι που έχει σχέση με την πορεία μας στην ζωή και τις σχέσεις μας τους άλλους.
Αν αυτός ο δρόμος είναι ο δρόμος του Θεού, τουτέστιν του φωτός, και καθιστά τους ανθρώπους φωτεινούς, τότε τι συμβαίνει όταν το φως μας μεταβληθεί σε σκοτάδι; Ο άνθρωπος, παρασυρμένος από το πνεύμα του πονηρού, επιλέγει να αντιτάξει στα χαρίσματα του Πνεύματος την οδό του «εγώ» ως κέντρου του κόσμου. Δεν πρυτανεύει η αγάπη, αλλά η υποταγή των άλλων. Η χαρά μετρά μόνο στο τι ευχαρίστηση λαμβάνουμε από την ικανοποίηση της φιλαυτίας, της φιληδονίας, της φιλοδοξίας. Η ειρήνη έχει υποκατασταθεί στην πράξη από την θεοποίηση της βίας στο θέαμα, στα ηλεκτρονικά παιχνίδια, στους εξοπλισμούς, σε μία διάθεση επικράτησης χωρίς ήθος διαλλακτικότητας, αγάπης και δημιουργικού συμβιβασμού. Το «έχω δίκιο», η χαιρεκακία για όποιον δεν το αναγνωρίζει, η επιθυμία για εκδίκηση κυριαρχούν. Η πίστη στον εαυτό μας και η λατρεία του θελήματός μας είναι στοιχείο του πολιτισμού μας. Η επιθετικότητα θεωρείται «μαγκιά». Το «τα θέλω όλα», χωρίς μέτρο, διότι «τα δικαιούμαι όλα» μάς οδηγεί στην ταύτιση της ευτυχίας με την εκπλήρωση κάθε επιθυμίας, χωρίς όριο.
Αυτή είναι η οδός του σκοταδιού εντός μας. Και είναι ευκολότερη η μετάβαση από το φως στο σκοτάδι, από ό,τι η επιστροφή στο φως. Διότι το σκοτάδι κρύβει ευχαρίστηση, δίνει κίνητρο επικράτησης και δόξας, γεννά ψευδαισθήσεις, ενώ το φως θεωρείται αδυναμία, θέλει κόπο και δεν έχει εύκολα ανταμοιβή σ’ αυτήν την ζωή, παρά μόνο την ήσυχη συνείδηση. Και η συνείδηση σήμερα δεν είναι το μείζον.
Ο Χριστός ζητά από εμάς να ζητούμε την βασιλεία και την δικαιοσύνη του Θεού. Ζητά από εμάς να επιλέγουμε την οδό της κοινωνίας με τον Ίδιο, ώστε το φως να παραμένει αναμμένο εντός μας. Η μόνη αλήθεια, η μόνη πραγματικότητα που νικά τον θάνατο, την πικρότερη στιγμή της ζωής, είναι το ΝΑΙ στην αγάπη του Θεού. Το σκοτάδι κάνει τον άνθρωπο στην πράξη ακοινώνητο και με τον Θεό και με τον συνάνθρωπο. Το φως θέλει επίγνωση ελευθερίας που πατά στην αγάπη. Το φως είναι αθόρυβο. Όπως όμως κι αν θελήσεις να το κρύψεις, λάμπει. Ας παραμείνουμε τέκνα φωτός. Ας παλέψουμε για περισσότερο φως μέσα μας. Δεν αρκεί η διανοητική γνώση, ούτε η θύραθεν παιδεία, αν δεν υπάρχει η σχέση με τον Χριστό. Αυτή που αποκαλύπτει την ζωή του φωτός, την διάρκειά του. Το «για πάντα».
π. Θεμιστοκλής Μουρτζανός
3 Ιουλίου 2022
Κυριακή Γ’ Ματθαίου
